सूर्यनमस्कार

 

सुरुवातीची स्थिती –                    दोन्ही पाय जुळवून स्थिर उभे राहावे.

कृती -
            १ ते १२ टप्प्यांप्रमाणे (सूर्यनमस्कार) कृती करावी.

आरोग्य शिक्षण

 

                    आरोग्य उत्तम राखणे ही प्रत्येकाची प्राथमिक गरज आहे. त्यामुळे आरोग्यविषक चांगल्या सवयी बालवयातच लागणे आवश्यक आहे. शारिरीक शिक्षण हे आरोग्य संपादन करण्याचे प्रभावी माध्यम आहे. शारिरीक शिक्षणामुळे निरनिराळ्या क्षमतांचा विकास होतो आणि त्यामुळे विद्यार्थ्यांचे आरोग्य सुधारते. आरोग्यासाठी आरोग्यकारक सवयी अंगी बाणणे आवश्यक आहे.
त्या सवयी पुढीलप्रमाणे –


वैयक्तिक स्वच्छता –   वातावरणातील जंतूंपासून संरक्षण व्हावे म्हणून शरीराच्या सर्व अवयवांची स्वच्छता ठेवणे जरुरीचे आहे.

पादत्राणे –     बाहेरुन घरात आल्यावर सर्वप्रथम आपली पादत्राणे जागेवर ठेवावी. नंतर हात, पाय, तोंड साबण लावून स्वच्छ धुवावे. पायमोजे रोजच्या रोज धुवावे.

लेक शिकवा अभियान - घोषवाक्ये

 

 

मुलीला शिकू द्या, वाढू द्या, माणूस म्हणून जगू द्या.

 

 

 

मोळी विक, पण शाळा शिक.

 

 

 

उतरणार नाही मातणार नाही, मुलगी आहे म्हणून अन्याय सहन करणार नाही.

 

 

 

मुलींचे शिक्षण, प्रगतीचे लक्षण.

 

 

 

आपल्या मुली जर शिकल्या छान, होईल आपल्या देशाचे कल्याण.

 

 

 

जन्म दिला मातेने पालन केले पित्याने, मुलीचा उद्धार झाला शिक्षणाने.

 

 

 

मुलगी झाली म्हणून डोळ्यात आणू नका पाणी, शिक्षण देऊन बनवू तिला झाशीची राणी.

 

 

अध्यापनात संगणकाचा वापर

 

               सध्याचे युग हे संगणकाचे युग म्हणून ओळखले जाते. कॉम्प्यूटर नावाच्या या यंत्राने आजच्या समाज जीवनावर सर्वांगीण परिणाम केलेला आहे. संगणक हे एक इलेक्ट्रॉनिक उपकरण आहे. यांत चिन्हांवर प्रक्रिया करणारी पद्धती किंवा व्यवस्था असून त्याची रचना व व्यवस्थापन असे असते की, ज्यामुळे माहिती स्वीकारणे, साठविणे व संस्कारित करणे आणि निकाल किंवा उत्तरे तयार करणे या प्रक्रिया आधीच साठवून ठेवलेल्या पाय-या पाय-यांनी बनलेल्या सूचनाबरहुकूम आपोआप केल्या जातात. संगणकाचा रेल्वे, विमान, आरोग्य, बॅंक, उद्योगधंदे, शिक्षण, संशोधन, विमाक्षेत्र, विद्युतविभाग इत्यादी क्षेत्र / विभाग यींत विविध कार्यांसाठी उपयोग केला जातो. ते संगणकाच्या काही वैशिष्ट्यपूर्ण क्षमतांमुळे याला शिक्षणातील अध्ययन-अध्यापन क्षेत्र तरी कसे अपवाद असणार?

                                                                  संगणकाची वैशिष्ट्ये –

• १. वेग - संगणकाच्या कामाचा वेग अतिप्रचंड आहे.
• २. स्मरणशक्ती – संगणकांची मुख्य स्मरमशक्ती  मर्यादित असली तरी दुय्यम स्मरणशक्ती साधने वापरून खूप मोठ्या प्रमाणावर माहिती साठविता येते.
• ३. अचूकता – संगणक दिलेले काम दिलेल्या सुचनांप्रमाणे अतिशय अचूकतेने करतो.
• ४. अष्टपैलू उपयोगिता – ज्या कामाबाबत तर्कसंगत व क्रमवार सूचना देता येतात असे कोणतेही काम सामान्यपणे संगणक करू शकतो. या त्याच्या गुणधर्मामुळे संगणक विवध प्रकारची कामे पार पाडू शकतो उदा. वाहतुकीचे नियंत्रण, गुणपत्रिका छपाई इत्यादी.
• ५. संगणक हे एक तंत्र असल्याने त्याच्यामध्ये न कंटाळता व न थकता अचूकपणे काम करण्याची क्षमता आहे.

कृतिसंशोधन

 

संकल्पना-
                शिक्षक दैनंदिन अध्ययन-अध्यापन करीत असतांना अनेक समस्या, अडचणी येतात. त्या समस्या, अडचणी दूर करून विद्यार्थ्यांची संपादणूक पातळी वाढविण्यासाठी शिक्षकांना प्रयत्न करावे लागतात. शिक्षक वर्गाध्यापनात येणा-या अडचणी लगेचच सोडविण्याची आवश्यकता असते. आपले प्रश्न, आपल्या समस्या, आपल्या अडचणी आपणच सोडविणे हेही गरजेचे असते. या समस्या सोडविण्यासाठी काही उपाय विचारपूर्वक योजावे लागतात. हे उपाय योजणे व त्यांचा अचूक परिणाम साधणे यासाठी शिक्षकांची अंतर्दृष्टी विकसित व्हावी लागते. अनेक शिक्षक आपल्या समस्या सोडविण्यासाठी असे प्रयत्न करीत असतात. अशा प्रयत्नांना कृतिसंशोधनाचे स्वरूप लाभते.

                दैनंदिन जीवनात ज्या विविध शैक्षणिक समस्यांना तोंड द्यावे लागते, त्यासंबंधी शिक्षकांनी प्रत्यक्ष कृतियुक्त उपाय योजून त्या उपायांच्या परिणामकारकतेची तपासणी केली तर त्याला शैक्षणिक कृतिसंशोधन म्हणतात.

शालेय विद्यार्थ्यांसाठी प्रकल्प

 प्रकल्प म्हणजे काय ?

             विद्यार्थ्याने शालेय विषयांच्या अभ्यासक्रमाशी संबंधित असणारा एक विषय निवडून पुढील उद्दिष्टे साध्य करण्यासाठी आपले वय, आकलनशक्ती, स्वतःभोवतालचा परिसर व त्यात सहज उपलब्ध असणारे प्रकल्प साहित्य यांचा विचार करून केलेला उपक्रम म्हणजे प्रकल्प होय.

प्रकल्पाची उद्दिष्टे –

1. स्वयंअध्ययनाची सवय लावणे.

2. स्वकुवतीनुसार अध्ययनाची संधी मिळवणे.

3. स्वतःमध्ये उपजतच असणा-या निरीक्षण, निवेदन, संकलन, सादरीकरण आदी क्षमतांचा विकास घडवणे.

4. तर्कसंगत विचार करून अनुमान मांडणे.

5. कल्पकता, सृजनशीलता, संग्रहवृत्ती, श्रमप्रतिष्ठा, स्वयंशिस्त, चिकाटी, सौंदर्यदृष्टी, वक्तशीरपणा, नीटनेटकेपणा, संघभावना इत्यादी गुणांचा विकास घडवणे.